Hiện nay, các vị trí như Chuyên viên phân tích nghiệp vụ (Business Analyst) và Product Owner (PO) đang trở thành những nghề nghiệp hấp dẫn với nhu cầu tuyển dụng cao. Tuy nhiên, để trở thành một BA hay PO chuyên nghiệp, không chỉ cần kỹ năng mà còn cần các chứng chỉ hành nghề uy tín, ví dụ như chứng chỉ của IIBA (ECBA, CCBA, CBAP) cho BA và các chứng chỉ liên quan cho PO. Nếu bạn muốn phát triển và thăng tiến trong sự nghiệp của mình, nâng cao năng lực chuyên môn và tạo sự khác biệt trong thị trường lao động, hãy cùng Scrumpass tìm hiểu các chứng chỉ quan trọng đối với BA, PO, nghề product nhé.

1. Các cấp độ của chứng chỉ IIBA

Trước khi đi vào chi tiết cụ thể về lộ trình luyện thi chứng chỉ IIBA, hãy cùng BAC khám phá về các cấp độ và điều kiện hiện tại của IIBA nhé.

Chứng chỉ IIBA (International Institute of Business Analysis) dành cho Chuyên viên phân tích nghiệp vụ (Business Analyst) bao gồm ba cấp độ chính:

1. ECBA (Entry Certificate in Business Analysis): Đây là cấp độ đầu tiên dành cho những người mới bắt đầu sự nghiệp phân tích nghiệp vụ. ECBA tập trung vào việc nắm bắt các khái niệm cơ bản và kiến thức cốt lõi về phân tích nghiệp vụ, nhưng không yêu cầu kinh nghiệm làm việc thực tế.
2. CCBA (Certification of Capability in Business Analysis): Cấp độ này dành cho những chuyên viên phân tích nghiệp vụ có một số năm kinh nghiệm làm việc thực tế. CCBA yêu cầu các ứng viên có kiến thức và kinh nghiệm trong việc áp dụng các kỹ thuật phân tích nghiệp vụ và hiểu rõ hơn về các khái niệm phức tạp hơn.
3. CBAP (Certified Business Analysis Professional): Đây là cấp độ cao nhất dành cho các chuyên viên phân tích nghiệp vụ có kinh nghiệm lâu năm và đã tham gia vào nhiều dự án phức tạp. CBAP yêu cầu ứng viên có khả năng lãnh đạo, tư vấn, và đưa ra các giải pháp chiến lược trong phân tích nghiệp vụ.

Ngoài ra, IIBA còn cung cấp chứng chỉ IIBA-AAC (Agile Analysis Certification) dành cho những người quan tâm đến phân tích nghiệp vụ trong môi trường Agile và CBDA (Certification in Business Data Analytics) dành cho những người tập trung vào phân tích dữ liệu trong doanh nghiệp.

Cấp độ 1: ECBA (Entry Certificate in Business Analysis)

1. Yêu cầu về giờ phát triển chuyên môn (PD): Ứng viên cần hoàn thành tối thiểu 21 giờ PD trong vòng 4 năm gần nhất trước khi nộp đơn đăng ký thi. Các giờ PD này phải liên quan đến việc phát triển kiến thức và kỹ năng trong phân tích nghiệp vụ.
2. Quy tắc ứng xử của IIBA: Ứng viên phải đồng ý tuân thủ các quy tắc và quy định đạo đức nghề nghiệp của IIBA.
3. Bài kiểm tra ECBA: Để đạt chứng chỉ ECBA, ứng viên phải vượt qua bài kiểm tra ECBA, bao gồm các câu hỏi trắc nghiệm tập trung vào kiến thức cơ bản về phân tích nghiệp vụ theo BABOK® Guide (Business Analysis Body of Knowledge).

Cấp độ 2: CCBA (Certification of Capability in Business Analysis)

1. Yêu cầu về giờ phát triển chuyên môn (PD): Tương tự như ECBA, ứng viên cần có 21 giờ PD liên quan đến phân tích nghiệp vụ trong vòng 4 năm gần nhất.

Bạn có thể tham khảo học Udemy để lấy 21PD nhanh nhất mà không cần qua học trung tâm: https://www.udemy.com/course/business-analysis-study-guide/

1. Kinh nghiệm làm việc: Ứng viên cần có tối thiểu 3,750 giờ kinh nghiệm làm việc trong vai trò phân tích nghiệp vụ trong vòng 7 năm gần nhất. Trong số đó, ít nhất 900 giờ phải thuộc vào ít nhất hai trong số sáu lĩnh vực kiến thức của BABOK® Guide, hoặc ít nhất 500 giờ trong bốn trong sáu lĩnh vực.
2. Quy tắc ứng xử của IIBA: Ứng viên phải đồng ý tuân thủ các quy tắc và quy định đạo đức nghề nghiệp của IIBA.
3. Bài kiểm tra CCBA: Ứng viên phải vượt qua bài kiểm tra CCBA, với các câu hỏi trắc nghiệm tập trung vào việc áp dụng kiến thức phân tích nghiệp vụ và khả năng thực hiện các nhiệm vụ BA.

Cấp độ 3: CBAP (Certified Business Analysis Professional)

1. Yêu cầu về giờ phát triển chuyên môn (PD): Ứng viên phải hoàn thành tối thiểu 35 giờ PD liên quan đến phân tích nghiệp vụ trong vòng 4 năm gần nhất.
2. Kinh nghiệm làm việc: Cần có ít nhất 7,500 giờ kinh nghiệm làm việc trong vai trò phân tích nghiệp vụ trong vòng 10 năm gần nhất. Tối thiểu 900 giờ phải được hoàn thành trong ít nhất bốn trong số sáu lĩnh vực kiến thức của BABOK® Guide.
3. Quy tắc ứng xử của IIBA: Ứng viên phải đồng ý tuân thủ các quy tắc và quy định đạo đức nghề nghiệp của IIBA.
4. Bài kiểm tra CBAP: Để đạt được chứng chỉ CBAP, ứng viên phải vượt qua bài kiểm tra CBAP, bao gồm các câu hỏi trắc nghiệm chuyên sâu dựa trên các kịch bản thực tế và các tình huống phân tích nghiệp vụ phức tạp.

2. Chi phí thi chứng chỉ IIBA là bao nhiêu?

Chi phí thi chứng chỉ IIBA (International Institute of Business Analysis) phụ thuộc vào cấp độ chứng chỉ và loại thành viên (thành viên IIBA hay không phải là thành viên). Ngoài ra bạn có thể theo dõi chi tiết hơn để cập nhật khi có sự thay đổi từ link chính tại website IIBA ở đây. Dưới đây là chi phí ước tính cho từng cấp độ:

1. ECBA (Entry Certificate in Business Analysis):

• Phí đăng ký thi cho thành viên IIBA: $110 USD
• Phí đăng ký thi cho người không phải thành viên IIBA: $235 USD
• Phí thi lại: $89 USD

2. CCBA (Certification of Capability in Business Analysis):

• Phí đăng ký thi cho thành viên IIBA: $145 USD
• Phí đăng ký thi cho người không phải thành viên IIBA: $305 USD
• Phí thi lại: $125 USD

3. CBAP (Certified Business Analysis Professional):

• Phí đăng ký thi cho thành viên IIBA: $125 USD
• Phí đăng ký thi cho người không phải thành viên IIBA: $450 USD
• Phí thi lại: $195 USD

4. IIBA-AAC (Agile Analysis Certification) và CBDA (Certification in Business Data Analytics):

• Phí đăng ký thi cho thành viên IIBA: $250 USD
• Phí đăng ký thi cho người không phải thành viên IIBA: $400 USD
• Phí thi lại: $195 USD

3. Quy trình đăng ký thi IIBA

Bước 1: Xác định chứng chỉ phù hợp

Trước tiên, bạn cần xác định cấp độ chứng chỉ phù hợp với kinh nghiệm và mục tiêu nghề nghiệp của mình:

• ECBA: Dành cho người mới bắt đầu sự nghiệp phân tích nghiệp vụ.
• CCBA: Dành cho những chuyên viên phân tích nghiệp vụ có một số kinh nghiệm làm việc.
• CBAP: Dành cho những chuyên viên phân tích nghiệp vụ có kinh nghiệm lâu năm và đã tham gia nhiều dự án phức tạp.
• IIBA-AAC: Dành cho các chuyên viên phân tích nghiệp vụ làm việc trong môi trường Agile.
• CBDA: Dành cho những ai tập trung vào phân tích dữ liệu trong doanh nghiệp.

Bước 2: Đảm bảo đáp ứng các yêu cầu đầu vào

Kiểm tra các yêu cầu đầu vào cho chứng chỉ mà bạn muốn thi:

• Giờ phát triển chuyên môn (PD): Đảm bảo bạn đã hoàn thành số giờ PD cần thiết trong vòng 4 năm gần nhất (21 giờ cho ECBA, 21 giờ cho CCBA, 35 giờ cho CBAP).
• Kinh nghiệm làm việc: Đối với CCBA và CBAP, bạn cần có số giờ kinh nghiệm làm việc phân tích nghiệp vụ cụ thể (3,750 giờ cho CCBA và 7,500 giờ cho CBAP).
• Đồng ý tuân thủ các quy tắc ứng xử của IIBA.

Bước 3: Hoàn thành đơn đăng ký trên website của IIBA

1. Tạo tài khoản IIBA: Nếu chưa có tài khoản, bạn cần đăng ký một tài khoản trên trang web của IIBA (www.iiba.org).
2. Đăng nhập và truy cập mục chứng chỉ: Sau khi đăng nhập, vào phần “Certification” và chọn chứng chỉ mà bạn muốn đăng ký.
3. Hoàn thành đơn đăng ký: Điền đầy đủ thông tin cá nhân, kinh nghiệm làm việc, và các giờ PD. Đảm bảo rằng tất cả thông tin được điền chính xác và đúng yêu cầu.

Bước 4: Thanh toán phí thi chứng chỉ

• Nộp phí thi: Sau khi hoàn thành đơn đăng ký, bạn sẽ cần thanh toán phí thi. Chi phí này sẽ khác nhau tùy thuộc vào cấp độ chứng chỉ và liệu bạn có phải là thành viên IIBA hay không.
• Phí thành viên IIBA: Cân nhắc trở thành thành viên IIBA để nhận được mức phí ưu đãi và các lợi ích khác.

Phí xét duyệt hồ sơ và lệ phí thi cho chứng chỉ IIBA

1. Phí xét duyệt hồ sơ (Application Fee): Đây là khoản phí phải trả khi bạn nộp đơn đăng ký thi chứng chỉ IIBA. Phí này không được hoàn lại, bất kể kết quả xét duyệt hồ sơ của bạn ra sao.
2. Lệ phí thi (Exam Fee): Đây là khoản phí phải trả để thi chứng chỉ sau khi hồ sơ của bạn đã được xét duyệt. Lệ phí này có thể thay đổi tùy thuộc vào việc bạn có phải là thành viên của IIBA hay không.

Chi tiết phí xét duyệt hồ sơ và lệ phí thi cho từng cấp độ chứng chỉ

1. Nộp phí xét duyệt hồ sơ:**

• Sau khi hoàn thành đơn đăng ký trên website của IIBA, bạn cần nộp phí xét duyệt hồ sơ. Đây là phí không hoàn lại và cần phải được thanh toán để hồ sơ của bạn được xem xét.

2. Chờ xét duyệt hồ sơ:**

• IIBA sẽ xem xét hồ sơ của bạn dựa trên các thông tin đã cung cấp, bao gồm kinh nghiệm làm việc, giờ phát triển chuyên môn, và các yêu cầu khác.

3. Thanh toán lệ phí thi:**

• Nếu hồ sơ của bạn được chấp nhận, bạn sẽ nhận được thông báo từ IIBA để thanh toán lệ phí thi. Sau khi thanh toán lệ phí thi, bạn có thể tiếp tục bước tiếp theo là đặt lịch thi.

4. Nhận email xác nhận:**

• Sau khi thanh toán lệ phí thi, bạn sẽ nhận được email xác nhận từ Pearson VUE hoặc IIBA với hướng dẫn chi tiết về cách đặt lịch thi và các bước chuẩn bị cần thiết.

Việc thanh toán cả hai khoản phí này là bắt buộc để hoàn tất quy trình đăng ký và thi chứng chỉ IIBA. Bạn nên kiểm tra kỹ thông tin và lựa chọn mức phí phù hợp để tối ưu hóa chi phí của mình.

Bước 5: Chuẩn bị cho kỳ thi

1. Nghiên cứu tài liệu học tập: Sử dụng tài liệu BABOK® Guide và các tài liệu học tập khác được IIBA đề xuất để ôn tập.
2. Tham gia khóa học hoặc workshop: Xem xét tham gia các khóa học hoặc hội thảo để củng cố kiến thức và kỹ năng cần thiết.
3. Luyện thi thử: Sử dụng các bài thi thử để quen với cấu trúc và loại câu hỏi trong kỳ thi thực tế.

Bước 6: Đặt lịch thi

• Chọn trung tâm thi: Bạn có thể thi trực tiếp tại các trung tâm Pearson VUE hoặc thi trực tuyến tùy theo lựa chọn của mình.
• Đặt lịch thi: Sau khi đăng ký, bạn sẽ nhận được hướng dẫn đặt lịch thi từ Pearson VUE. Đăng nhập vào tài khoản Pearson VUE, chọn ngày và giờ thi phù hợp.

Bước 7: Tham gia kỳ thi

• Chuẩn bị trước ngày thi: Đảm bảo rằng bạn có đầy đủ giấy tờ nhận dạng cá nhân và các yêu cầu khác của trung tâm thi.
• Tham gia thi: Đến trung tâm thi hoặc đăng nhập vào hệ thống thi trực tuyến đúng giờ. Thi theo hướng dẫn và hoàn thành bài kiểm tra.

Bước 8: Nhận kết quả thi

• Kết quả thi: Kết quả thi sẽ được thông báo ngay sau khi bạn hoàn thành bài kiểm tra. Nếu thi đỗ, bạn sẽ nhận được chứng chỉ điện tử của IIBA.
• Thi lại nếu cần: Nếu không đỗ, bạn có thể đăng ký thi lại sau một khoảng thời gian nhất định và sau khi nộp phí thi lại.

Bước 9: Duy trì chứng chỉ (Certification Maintenance)

• Đáp ứng yêu cầu duy trì chứng chỉ: Các chứng chỉ IIBA yêu cầu bạn phải hoàn thành một số giờ phát triển chuyên môn (Continuing Development Units – CDUs) để duy trì chứng chỉ.
• Gia hạn chứng chỉ: Nộp đơn gia hạn và đáp ứng các yêu cầu duy trì chứng chỉ sau mỗi 3 năm để giữ chứng chỉ của bạn luôn hợp lệ.

Hoàn thành tất cả các bước trên sẽ giúp bạn đạt được chứng chỉ IIBA và thúc đẩy sự nghiệp trong lĩnh vực phân tích nghiệp vụ.

5. Lưu ý về việc thi online

• Thi online (Online Proctored Exam): Bạn có thể thi tại nhà hoặc ở bất kỳ địa điểm nào có kết nối internet ổn định. Trong kỳ thi trực tuyến, bạn sẽ được giám sát bởi giám thị từ xa thông qua webcam và microphone của máy tính để đảm bảo tính công bằng và bảo mật của kỳ thi.

Cách đặt lịch thi chứng chỉ IIBA

1. Truy cập trang Pearson VUE cho IIBA:
   • Bạn có thể truy cập trực tiếp vào trang đăng ký thi của Pearson VUE dành cho IIBA tại đường link: IIBA Exam Pearson VUE.
2. Đăng nhập hoặc tạo tài khoản:
   • Nếu bạn đã có tài khoản với Pearson VUE, hãy đăng nhập. Nếu chưa, bạn cần tạo một tài khoản mới để tiếp tục.
3. Chọn chứng chỉ bạn muốn thi:
   • Sau khi đăng nhập, bạn sẽ thấy danh sách các chứng chỉ IIBA. Chọn chứng chỉ mà bạn muốn thi (ECBA, CCBA, CBAP, IIBA-AAC, hoặc CBDA).
4. Chọn hình thức thi:
   • Bạn sẽ được lựa chọn giữa thi tại trung tâm Pearson VUE hoặc thi online (online proctored exam). Chọn “Online Proctored Exam” nếu bạn muốn thi trực tuyến.
5. Đặt lịch thi:
   • Chọn ngày và giờ thi phù hợp với lịch trình của bạn. Đảm bảo rằng bạn chọn một thời gian mà bạn sẽ có đủ điều kiện môi trường để thi online (địa điểm yên tĩnh, kết nối internet ổn định, máy tính đáp ứng yêu cầu kỹ thuật).
6. Thanh toán lệ phí thi:
   • Sau khi chọn lịch thi, bạn sẽ được yêu cầu thanh toán lệ phí thi để hoàn tất quá trình đăng ký.
7. Xác nhận đăng ký:
   • Sau khi thanh toán thành công, bạn sẽ nhận được email xác nhận từ Pearson VUE với thông tin chi tiết về kỳ thi, bao gồm ngày, giờ, và các hướng dẫn cần thiết.

Yêu cầu kỹ thuật cho thi online

Để thi online, bạn cần đảm bảo:

• Máy tính có webcam và microphone.
• Kết nối internet ổn định.
• Không gian yên tĩnh không bị gián đoạn trong suốt thời gian thi.
• Cài đặt phần mềm OnVUE của Pearson VUE (sẽ có hướng dẫn chi tiết trong email xác nhận).

Bạn nên kiểm tra trước tất cả các yêu cầu kỹ thuật và thực hiện kiểm tra hệ thống với phần mềm OnVUE để đảm bảo mọi thứ hoạt động trơn tru trước ngày thi.

6. Ôn thi chứng chỉ IIBA tại Scrumpass

Tại Scrumpass, chúng tôi cung cấp nền tảng ôn thi Scrum Master như PSM I, PSM II, PMI-ACP & các chứng chỉ khác (PSPO, PMP, ISTQB) vô cùng đa dạng. Link đăng ký: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSf_jxb2omL6A7ndZtanWg_Yzh697Vsec1F_YEEHRbqYdUjEQw/viewform

Tiện ích:

• Chế độ thi thử như thi thật
• Bài kiểm tra exam trên Scrumpass có độ chính xác và giống thi thật cao, có thể chỉ thay đổi câu chữ
• Có dashboard theo dõi hành trình ôn thi
• Có phân loại biểu đồ kiến thức để nắm bắt kiến thức nào chưa vững
• Hệ thống ôn thi trên cả web & mobile, giúp bạn ôn thi tiện lợi
• Theo dõi ôn thi, đánh dấu câu để dễ dàng tra cứu mỗi khi cần làm lại hoặc tìm hiểu
• Có mentor theo sát, hướng dẫn kĩ càng, giải thích sát sao hỗ trợ kịp thời

ScrumPass là nơi bạn có thể ôn thi các chứng chỉ hiệu quả nhất. ScrumPass Exam Tool là hệ thống luyện thi chứng chỉ quốc tế hàng đầu tại Việt Nam. Nếu quan tâm đến PMP hoặc các chứng chỉ quản lý dự án khác như PSM, PMP, PSPO,… bạn có thể tham khảo tại:

Fanpage: https://www.facebook.com/scrumpassvn

Group cộng đồng học tập: https://www.facebook.com/groups/270691597973187

Trang chủ Scrumpass: https://scrumpass.com/