Học một kỹ năng mới đòi hỏi thời gian và kiên nhẫn. Có bốn giai đoạn học tập mà một người học trải qua khi cải thiện hiểu biết về một kỹ năng cụ thể. Những giai đoạn này giúp người học biết được những gì họ cần trong quá trình học. Trong bài viết này, tôi sẽ giới thiệu bốn giai đoạn học tập, thảo luận để làm rõ về các vấn đề học viên gặp phải khi tắc ở mỗi giai đoạn và nêu ra các bước để giúp học viên có thể vượt qua các giai đoạn này.

Bốn giai đoạn học tập là một mô hình hữu ích để hiểu cách một cá nhân tiến bộ khi học một kỹ năng mới. Bốn giai đoạn này là:
1️⃣Vô ý thức về sự thiếu sót (Unconscious incompetence): Trong giai đoạn này, người học không có kiến thức về kỹ năng và thông tin cần thiết cho một vai trò. Họ không nhận ra rằng họ cần kỹ năng này hoặc lợi ích của nó. #️⃣Ví dụ, khi một người mới biết đến một ngành công nghiệp cụ thể, họ có thể không hiểu những kỹ năng cần thiết để thành công trong ngành đó. Vô ý thức về sự thiếu sót cũng mô tả tình huống mà người học không nhận ra rằng họ không thực hiện một công việc hiệu quả. Sự quan tâm của họ trong việc học những kỹ năng này quyết định thời gian họ dành ở giai đoạn này. Để vượt qua giai đoạn này, điều quan trọng là họ phải có một mục tiêu hoặc ý định khuyến khích họ học.
2️⃣Ý thức về sự thiếu sót (Conscious incompetence): Trong giai đoạn này, người học nhận ra rằng họ có khoảng trống hoặc thiếu sót trong kiến thức và kỹ năng của họ. Cá nhân muốn hiểu thông tin mới và học kỹ năng mới. Họ có thể khám phá ra những cách thích hợp để thực hiện các công việc. Những người học này có thể tham gia các khóa học và chứng chỉ hoặc chương trình cố vấn để học. Tại giai đoạn này, người học nhận ra những đào tạo họ cần để trở nên thành thạo trong một lĩnh vực cụ thể. #️⃣Ví dụ, một nhân viên mới có thể cảm thấy e sợ khi xem một nhân viên kinh nghiệm thực hiện các công việc vào ngày đầu tiên làm việc. Sự cam kết và quyết tâm là rất quan trọng trong giai đoạn này, vì không hiếm khi người học cảm thấy nản lòng về quá trình học.
3️⃣Ý thức về sự thành thạo (Conscious competence): Giai đoạn này thường mô tả những người học có hiểu biết về những kỹ năng cần thiết. Những người học này có thể là những người mới bắt đầu có kiến thức cơ bản về ngành. Họ có thể cần hướng dẫn, công cụ và hướng dẫn hữu ích để hoàn thành các công việc. Tại giai đoạn này, người học có thể luyện tập nhiều hơn và nhận ra sự tiến bộ của họ. Bất kỳ sai lầm nào họ gây ra đều là những cơ hội học tập cải thiện chuyên môn của họ. #️⃣Ví dụ, một nhân viên ở giai đoạn này có thể thực hiện các công việc dưới sự giám sát của một quản lý.
4️⃣Vô ý thức về sự thành thạo (Unconscious competence): Giai đoạn này mô tả những người học đã có rất nhiều thực hành với một kỹ năng đến nỗi nó trở thành “bản năng” và có thể được thực hiện một cách dễ dàng. Do đó, kỹ năng có thể được sử dụng trong khi thực hiện một nhiệm vụ khác. #️⃣Ví dụ, một nhân viên ở giai đoạn này có thể làm việc mà không cần suy nghĩ hay kiểm tra lại.

Để minh hoạ cho bốn giai đoạn học tập, chúng ta có thể lấy ví dụ về việc học cách lái xe
❌Vô ý thức về sự thiếu sót: Trong giai đoạn này, người học chưa biết cách lái xe và cũng không quan tâm đến việc học. Họ có thể nghĩ rằng lái xe là một kỹ năng dễ dàng và không cần thiết.
✅Để vượt qua giai đoạn này, họ cần có một lý do để học lái xe, ví dụ như muốn đi du lịch hoặc tìm việc làm.
❌Ý thức về sự thiếu sót: Trong giai đoạn này, người học nhận ra rằng họ không biết cách lái xe và cần phải học. Họ có thể cảm thấy bối rối, lo lắng hoặc tự ti khi nhìn thấy những người khác lái xe một cách thành thạo. Họ có thể tìm kiếm các khóa học lái xe hoặc nhờ người khác chỉ dạy cho họ.
✅Để vượt qua giai đoạn này, họ cần có sự cam kết và quyết tâm để khắc phục sự thiếu sót của họ.
❌Ý thức về sự thành thạo: Trong giai đoạn này, người học đã biết cơ bản về cách lái xe, nhưng vẫn cần sự tập trung và hướng dẫn để hoàn thành các công việc. Họ có thể luyện tập trên các đường phố yên tĩnh hoặc trong các khu vực an toàn. Họ có thể gặp phải một số sai lầm hoặc khó khăn khi lái xe trong các tình huống phức tạp, như giao thông đông đúc hoặc điều kiện thời tiết xấu.
✅Để vượt qua giai đoạn này, họ cần có sự tự tin và chủ động trong việc giải quyết các vấn đề hoặc khó khăn mà họ gặp phải.
❌Vô ý thức về sự thành thạo: Trong giai đoạn này, người học đã trở thành một tài xế giỏi và có thể lái xe một cách tự nhiên và thoải mái. Họ không cần suy nghĩ hay kiểm tra lại khi lái xe. Họ có thể lái xe trong khi làm những việc khác, như nghe nhạc hoặc nói chuyện.

👩🏻‍💼Người huấn luyện có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ 👩‍💻người học ở mỗi giai đoạn học tập. Người huấn luyện có thể áp dụng những cách sau đây để giúp người học vượt qua các giai đoạn:

❇️Vô ý thức về sự thiếu sót: Người huấn luyện có thể giúp người học nhận ra sự thiếu sót của họ bằng cách đưa ra những ví dụ, những câu hỏi hoặc những bài kiểm tra để kiểm tra kiến thức và kỹ năng của họ. Người huấn luyện cũng có thể giúp người học nhìn thấy lợi ích và giá trị của kỹ năng mới bằng cách đưa ra những lý do, những mục tiêu hoặc những kết quả mong muốn. Người huấn luyện cũng nên tạo ra một môi trường an toàn và khuyến khích cho người học để họ có thể thử thách bản thân và mở rộng tầm nhìn.

❇️Ý thức về sự thiếu sót: Người huấn luyện có thể giúp người học khắc phục sự thiếu sót của họ bằng cách cung cấp cho họ những nguồn tài liệu, những phương pháp học tập hoặc những chương trình đào tạo phù hợp với nhu cầu và mức độ của họ. Người huấn luyện cũng có thể giúp người học theo dõi tiến trình và đánh giá kết quả của họ bằng cách đặt ra những tiêu chuẩn, những chỉ số hoặc những phản hồi kịp thời. Người huấn luyện cũng nên duy trì sự quan tâm và động viên cho người học để họ không bỏ cuộc hay nản lòng.

❇️Ý thức về sự thành thạo: Người huấn luyện có thể giúp người học nâng cao sự thành thạo của họ bằng cách tạo ra những cơ hội để họ luyện tập và áp dụng kỹ năng mới vào các tình huống thực tế. Người huấn luyện cũng có thể giúp người học phát triển sự tự tin và chủ động trong việc giải quyết các vấn đề hoặc khó khăn mà họ gặp phải. Người huấn luyện cũng nên khuyến khích người học tự phản ánh và tự sửa sai để họ có thể tiến bộ liên tục.

❇️Vô ý thức về sự thành thạo: Người huấn luyện có thể giúp người học duy trì sự thành thạo của họ bằng cách đề xuất cho họ những kỹ năng nâng cao hoặc những lĩnh vực liên quan để họ có thể mở rộng kiến thức và kỹ năng của họ. Người huấn luyện cũng có thể giúp người học chia sẻ kinh nghiệm và kiến thức của họ với những người khác để họ có thể học hỏi lẫn nhau và cải thiện kỹ năng giao tiếp và hợp tác. Người huấn luyện cũng nên công nhận và đánh giá cao những thành tựu và đóng góp của người học để họ có thể cảm thấy tự hào và hạnh phúc.

Như vậy, các bạn có thể thấy bốn giai đoạn học tập là một mô hình hữu ích để hiểu quá trình học một kỹ năng mới của một cá nhân. ✳️Mỗi giai đoạn đều có những đặc điểm, phản ứng và nhu cầu khác nhau của người học. 💹Người huấn luyện có thể áp dụng những cách khác nhau để giúp người học vượt qua các giai đoạn và đạt được sự thành thạo mong muốn. Bằng cách nắm bắt được bốn giai đoạn học tập, người học và người huấn luyện có thể tối ưu hoá quá trình học tập và phát triển kỹ năng.

---

Nếu muốn tìm hiểu nhiều hơn hoặc muốn ôn thi chứng chỉ trong lĩnh vực này, hãy tham khảo Scrumpass.

Tại Scrumpass, chúng tôi cung cấp nền tảng ôn thi PMP, PMI-ACP, PSM, PSPO & các chứng chỉ khác vô cùng đa dạng.

Tiện ích:

• Chế độ thi thử như thi thật
• Có dashboard theo dõi hành trình ôn thi
• Có phân loại biểu đồ kiến thức để nắm bắt kiến thức nào chưa vững
• Hệ thống ôn thi trên cả web & mobile, giúp bạn ôn thi tiện lợi
• Theo dõi ôn thi, đánh dấu câu để dễ dàng tra cứu mỗi khi cần làm lại hoặc tìm hiểu
• Có mentor theo sát, hướng dẫn kĩ càng, giải thích sát sao hỗ trợ kịp thời

ScrumPass là nơi bạn có thể ôn thi các chứng chỉ hiệu quả nhất. ScrumPass Exam Tool là hệ thống luyện thi chứng chỉ quốc tế hàng đầu tại Việt Nam. Nếu quan tâm đến PMP hoặc các chứng chỉ quản lý dự án khác như PSM, PMP-ACP bạn có thể tham khảo tại:

Fanpage: https://www.facebook.com/scrumpassvn
Group cộng đồng học tập: https://www.facebook.com/groups/270691597973187
Trang chủ Scrumpass: https://scrumpass.com/